Interview - Kunstenaar Marleen de Man
In onze zoektocht naar kunst over liefde, komen we in contact met Stichting KUBES. Een stichting die zich inzet voor toegankelijke kunst en cultuur voor blinden en slechtzienden. Terwijl we verschillende portfolio’s bekijken, vallen de beelden van Marleen de Man meteen op. De liefde spat overduidelijk van de beelden die zij maakt af! Een telefoontje verwijderd en nog geen week later staat collega Elise bij Marleen op de stoep.
Het hele huis van Marleen staat vol met schitterende beelden die ze allemaal zelf gemaakt heeft. Elise bezoekt Marleen niet alleen om beelden uit te zoeken voor de tentoonstelling, maar gaat ook in gesprek met haar, want wie is Marleen, hoe gaat ze te werk en waar gaat haar hart sneller van kloppen?
Vertel ons eens wat meer over jezelf
“Mijn naam is Marleen de Man, geboren in Vlaardingen. Getrouwd en verhuisd naar Zoetermeer. Daar hebben mijn man en ik vier kinderen gekregen. In 1994 zijn we naar Eindhoven verhuisd en sindsdien woon ik hier. In dit huis ben ik gestart met het maken van kunst.”
Wanneer en waarom ben je begonnen met het maken van kunst?
“In Zoetermeer heb ik vlak voor mijn verhuizing naar Eindhoven een klei workshop gevolgd en vond dat zo leuk dat ik in Eindhoven lid ben geworden van BKT (Beoefenaars keramische technieken). Over de afgelopen 26 jaar heb ik bij BKT met verschillende docenten gewerkt. Allemaal hebben ze hun eigen visie en trucjes, waardoor je veel leert.”
“In het begin zocht ik mooie ontwerpen op en maakte ik ze na, maar opgegeven moment wil je meer. Steeds meer ontdekken wat bij je past, wat je leuk vindt en wat je kunt. Helemaal toen ik steeds slechter ging zien. In 2008 is bij mij Maculadegeneratie vastgesteld en daarna de ziekte van Stargardt. In 2009 moest ik stoppen met werken, vanwege mijn slechte zicht. Gelukkig kon ik wel blijven doorgaan met het maken van kunst.”
“Soms vind ik het lastig om afstand te doen van mijn gemaakte beelden.”
Marleen lacht: “Kunst maken voelt voor mij niet als mijn beroep, maar mijn hobby. Daarom vind ik het soms lastig om afstand te doen van de beelden, maar zoals je ziet moet ik ze wel verkopen, anders staat binnenkort heel mijn huis vol.”
Met welke technieken en materialen werk je het liefst?
“Technieken zijn er net als materialen in alle soorten en maten. Doordat ik pas op latere leeftijd slechtziend geworden ben, heb ik van veel technieken weet. Die gebruik ik nu dan nog steeds en zijn heel uiteenlopend. Het enige leidend daarin is dat ik het allerliefst op mijn gevoel werk.”
“Qua materialen werk ik het liefst met chamotte klei. Het mooie aan deze klei is dat je het heel grof kunt houden, maar ook heel strak kunt afwerken. Je kunt er eigenlijk alle kanten mee op. Ik experimenteer veel met structuren dus voeg regelmatig zand, stoffen of touw toe. Dat geeft leuke effecten.”
Welke invloed heeft het slechter zien op je werk?
“Waar ik voorheen veel met details werkte, doe ik dat nu niet meer. Simpelweg omdat ik het niet meer goed zie. Het is nog wel mogelijk om details te maken, maar dan heb ik mijn beeldschermloep en loepbril nodig, dan voel ik mij net een chirurg.
“Mijn werk is door de jaren heen zeker veranderd. Nu geldt hoe groter, hoe beter ik het kan voelen en maken. Het kleine werk gaat niet meer, maar doordat ik dit al heel lang doe heb ik voor mijzelf technieken ontdekt die werken met minder zicht.”
“Een voorbeeld hiervan zijn zebra’s die ik gemaakt heb. Waar ik met zicht drie keer over hetzelfde laagje glazuur heen ga om een mooi streepje te maken. Los ik dat nu op door te werken met witte en zwarte klei. De witte klei vormt de basis. Over het hele beeld zet ik een zwarte laag klei. Daardoor kan ik in een beweging de zwarte klei wegkrassen, zodat ik een witte streep krijg. Het resultaat? Een zwarte zebra met witte strepen. Dit principe heb ik ook andersom gedaan, waardoor ik ook een witte zebra met zwarte strepen gemaakt heb.”
Waar werk je op dit moment aan?
“Aan Indisch herinneringsmonument, wat het precies wordt blijft nog even geheim. Ik kan alleen verklappen dat het een groot in brons gegoten beeld wordt. Het beeld wordt onthuld op 25 september 2021 en staat in een park bij een zorgcentrum in Eindhoven.”
Waar ben je het meest trots?
“Dat ben ik op de twee zebra’s waar ik het net over had. Vind het zo mooi dat ik een techniek gevonden heb om de strepen te zetten met mijn slechte zicht. Verder ben ik nu met abstracte beelden bezig, die mij ook trots maken. Daarnaast zijn er beelden die ik zelf zo mooi vind dat ik ze perse niet wil verkopen.”
Marleen wijst naar een beeld: “Dat beeld dat daar staat bijvoorbeeld. Een mooi gevormde vrouw, waar ik veel zand in heb verwerkt. En of het nu door het zand kwam of niet, de oven werd veel te heet en sloeg op hol. Daardoor zitten daar nu verschillende mooie kleuren in, per ongeluk of niet, daar ben ik ook trots op.”
Van welk kunstwerk gaat je hart sneller kloppen?
“Een kunstwerkje van mij op de badkamer, gaat mijn hart stiekem sneller van kloppen. Daar zit zoveel ontroering in, dat het nog steeds een van mijn dierbaarste kunstwerken is. Hoe zij samen staan vind ik prachtig.”
“Het beeld is uit een stuk klei gemaakt. Zij is wat kleiner, neigt naar hem en hij kust haar lief op haar hoofd. Heb het in de tijd gemaakt dat ik nog beter kon zien, want er zitten nog gezichtjes op, dus het staat er al een hele tijd.”
De liefde valt meteen op in je beelden, is dat bewust?
“Ja! Het thema liefde past bij mijn karakter. Een belangrijk onderwerp voor mij en dat zie je terug in mijn werk: liefde voor mensen, dieren en natuur. Liefde vind ik een soort magie en samensmelting van iets. Een van de redenen om mijn beelden uit een stuk klei te maken, zodat ze samensmelten als een paar.”
Mogen bezoekers de beelden aanraken?
“Uiteraard, vaak mag het natuurlijk niet, maar bij mijn beelden wel. Extra leuk dat het helemaal bij het muZIEum past, waar het gaat om het ervaren met weinig of geen zicht. Dus ben je bij het muZIEum, sluit je ogen, voel en ontdek de structuren van mijn beelden. Wat haal jij eruit?”
De beelden van Marleen zijn te zien tot en met eind 2021.